рд╢рдиिрд╡ाрд░, 31 рдордИ 2025

ЁЯМ╛ рд╕्рдХ्рд▓ेрд░ोрдЯिрдпрдо рдм्рд▓ाрдЗрдЯ (Sclerotium rolfsii) – рдПрдХ рдЫुрдкा рд╣ुрдЖ рдлрд╕рд▓ рд╡िрдиाрд╢рдХ!

ЁЯМ╛ рд╕्рдХ्рд▓ेрд░ोрдЯिрдпрдо рдм्рд▓ाрдЗрдЯ (Sclerotium rolfsii) – рдПрдХ рдЫुрдкा рд╣ुрдЖ рдлрд╕рд▓ рд╡िрдиाрд╢рдХ!

рдХ्рдпा рдЖрдкрдХी рдлрд╕рд▓ рдЕрдЪाрдирдХ рдоुрд░рдЭा рд░рд╣ी рд╣ै? рдХ्рдпा рддрдиे рдХे рдкाрд╕ рдЧрд▓рди рдФрд░ рд╕рдлेрдж рдлрдлूंрджी рджिрдЦ рд░рд╣ी рд╣ै? рддो рд╕ाрд╡рдзाрди рд╣ो рдЬाрдЗрдП! рдЖрдкрдХी рдлрд╕рд▓ Sclerotium Blight рдХा рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рдЪुрдХी рд╣ै। ⚠️

ЁЯФм рд░ोрдЧ рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдиाрдо:

Sclerotium rolfsii Sacc. – рдпрд╣ рдоिрдЯ्рдЯी рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓ा рдлрдлूंрджрдЬрди्рдп рд░ोрдЧ рд╣ै рдЬो рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдлрд╕рд▓ों рдХो рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

ЁЯУЙ рдлрд╕рд▓ рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡:

  • ➤ рдкौрдзा рдоुрд░рдЭाрдХрд░ рд╕ूрдЦ рдЬाрддा рд╣ै
  • ➤ рдЬрдб़ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХрдордЬोрд░ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै
  • ➤ рдЙрдкрдЬ рдоें 30% рд╕े 40% рддрдХ рдХी рд╣ाрдиि
  • ➤ рд╕рдордп рдкрд░ рдЗрд▓ाрдЬ рди рд╣ोрдиे рдкрд░ рдкूрд░ी рдлрд╕рд▓ рдирд╖्рдЯ рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै

ЁЯМ┐ рдк्рд░рднाрд╡िрдд рдлрд╕рд▓ें:

рдлрд╕рд▓ рд░ोрдЧ рдХा рдк्рд░рднाрд╡
рдоिрд░्рдЪ ЁЯМ╢️рддрдиे рдХे рдкाрд╕ рдЧрд▓рди рдФрд░ рд╕рдлेрдж рдлрдлूंрджी
рдЯрдоाрдЯрд░ ЁЯНЕрдЭुрдХрдиा рдФрд░ рд╕ूрдЦрдиा
рдоूंрдЧрдлрд▓ी ЁЯеЬрдмीрдЬ рдФрд░ рдЫिрд▓рдХे рдкрд░ рд╕рдб़рди
рдмैंрдЧрди ЁЯНЖрдЬрдб़ рд╕рдб़рди
рдХрдкाрд╕ ЁЯМ╝рддрдиा рдФрд░ рдЬрдб़ рдк्рд░рднाрд╡िрдд

ЁЯзк рд▓рдХ्рд╖рдг:

  • рдХॉрд▓рд░ рд░ॉрдЯ: рддрдиा рдЧрд▓рдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै рдЬो рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдкाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै।
  • рд╡िрд▓्рдЯिंрдЧ: рдкрдд्рддिрдпां рдоुрд░рдЭा рдЬाрддी рд╣ैं, рдкाрдиी рджेрдиे рдкрд░ рднी рдаीрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрддी।
  • White Mycelium: рд╕рдлेрдж рд░ूрдИ рдЬैрд╕ी рдлрдлूंрджी рдоिрдЯ्рдЯी рдкрд░ рджिрдЦрддी рд╣ै।
  • Sclerotia: рднूрд░े рд░ंрдЧ рдХे рдЧोрд▓ рджाрдиे рдЬो рдлрдлूंрдж рдХे рдмीрдЬ рдЬैрд╕े рд╣ोрддे рд╣ैं।

ЁЯМб️ рд░ोрдЧ рдХी рдЕрдиुрдХूрд▓ рдкрд░िрд╕्рдеिрддिрдпां:

  • 25°C–35°C рддाрдкрдоाрди
  • рдЕрдзिрдХ рдирдоी
  • рд╕рдШрди рдмुрд╡ाрдИ рдФрд░ рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ी рдХी рдХрдоी
  • рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдЦेрдд рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдФрд░ рдЙрдкрдХрд░рдг

ЁЯЫб️ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдПрд╡ं рдк्рд░рдмंрдзрди:

✅ рдЬैрд╡िрдХ рдЙрдкाрдп:

  • Trichoderma harzianum рдпा Pseudomonas fluorescens рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ
  • 1 рдХिрд▓ो рдЬैрд╡ рдПрдЬेंрдЯ + 50 рдХिрд▓ो рдЧोрдмрд░ рдЦाрдж рдк्рд░рддि рдПрдХрдб़

✅ рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиिрдпंрдд्рд░рдг:

  • Carbendazim 50 WP @ 1g/L рдкाрдиी рд╕े рд╕िंрдЪाрдИ
  • Hexaconazole 5% SC рдХा рдЫिрдб़рдХाрд╡
  • Fluopyram + Trifloxystrobin рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ

✅ рдлрд╕рд▓ рдк्рд░рдмंрдзрди:

  • рдлрд╕рд▓ рдЪрдХ्рд░ рдЕрдкрдиाрдПं
  • рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдкौрдзों рдХो рдЬрд▓ा рджें
  • рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ी рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ें

ЁЯз╝ рдмीрдЬोрдкрдЪाрд░:

рдлрдлूंрджрдиाрд╢рдХ рдоाрдд्рд░ा рд╡िрдзि
рдеाрдпрд░рдо2.5 рдЧ्рд░ाрдо/рдХिрдЧ्рд░ा рдмीрдЬрдмीрдЬ рдкрд░ рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рдоिрд▓ाрдПं
рдХाрд░्рдмेрди्рдбाрдЬिрдо1 рдЧ्рд░ाрдо/рдХिрдЧ्рд░ा рдмीрдЬрдмीрдЬोрдкрдЪाрд░ рдХрд░ рдЫाрдпा рдоें рд╕ुрдЦाрдПं
рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा5 рдЧ्рд░ाрдо/рдХिрдЧ्рд░ा рдмीрдЬрдЬैрд╡िрдХ рд╡िрдХрд▓्рдк

ЁЯУв рд╕рд▓ाрд╣:

  • рдЦेрдд рдХी рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдиिрдЧрд░ाрдиी рдХрд░ें
  • рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рдЦेрддों рдХे рдЙрдкрдХрд░рдг рдХो рдЕрдЪ्рдЫे рд╕े рдзोрдПं
  • рдЬैрд╡िрдХ рдФрд░ рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХा рд╕ंрдпोрдЬрди рдХрд░ें
  • рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рдЬुрддाрдИ рдЕрд╡рд╢्рдп рдХрд░ें

ЁЯУК рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

Sclerotium Blight рдПрдХ рдЧंрднीрд░ рд░ोрдЧ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╕рд╣ी рд╕рдордп рдкрд░ рдкрд╣рдЪाрдиे рдЬाрдиे рдФрд░ рдЙрдЪिрдд рдЙрдкाрдпों рдХे рд╕ाрде рдЗрд╕े рд░ोрдХा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬैрд╡िрдХ, рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдФрд░ рдХृрд╖ि рддрдХрдиीрдХों рдХे рд╕ंрдпोрдЬрди рд╕े рдЖрдк рдЕрдкрдиी рдлрд╕рд▓ рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд░рдЦ рд╕рдХрддे рд╣ैं। ЁЯМ▒

ЁЯФН 

Sclerotium Blight in Hindi, Sclerotium rolfsii рд░ोрдЧ, рдлрдлूंрджी рдЬрдиिрдд рд░ोрдЧ, Collar rot disease, White mold in plants, Trichoderma uses in crops, рдлрд╕рд▓ рдХी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХैрд╕े рдХрд░ें, рдоूंрдЧрдлрд▓ी рдоें рдлрдлूंрджी, рдоिрд░्рдЪ рдоें рд╕्рдЯेрдо рд░ॉрдЯ, рджрд▓рд╣рдиी рдлрд╕рд▓ों рдоें рд░ोрдЧ


рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рдЬाрдирдХाрд░ी рдЙрдкрдпोрдЧी рд▓рдЧी рд╣ो, рддो рдЗрд╕े рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें рдФрд░ рдЕрди्рдп рдХिрд╕ाрдиों рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪाрдПं। ЁЯТм

рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:

рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें