рд╕ीрдзे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдкрд░ рдЬाрдПं

ЁЯПЖ рднाрдХृрдЕрдиुрдк-рд╕ीрд╕ीрдПрдЖрд░рдЖрдИ рдХो рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдоें рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдЧोрд╡ा рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рд╕рдо्рдоाрди ЁЯОЙ

ЁЯПЖ рднाрдХृрдЕрдиुрдк-рд╕ीрд╕ीрдПрдЖрд░рдЖрдИ рдХो рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдоें рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдЧोрд╡ा рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рд╕рдо्рдоाрди ЁЯОЙ

✍️ By Advance Farming Techniques ЁЯМ▒ЁЯРЮЁЯЪЬ


ЁЯУН рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рд╡िрд╡рд░рдг

  • рддाрд░ीрдЦ: 9 рдЬूрди 2025
  • рд╕्рдеाрди: рдкुрд░ाрдиा рдЧोрд╡ा
  • рдЕрд╡рд╕рд░: “11 рд╕ाрд▓ – рд╕ंрдХрд▓्рдк рд╕े рд╕िрдж्рдзि” рд░ाрдЬ्рдп рд╕्рддрд░ीрдп рд╕рдоाрд░ोрд╣
  • рдоुрдЦ्рдп рдЕрддिрдеि: рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдбॉ. рдк्рд░рдоोрдж рд╕ाрд╡ंрдд
  • рдЙрдкрд╕्рдеिрдд: рдЧोрд╡ा рдоंрдд्рд░िрдоंрдбрд▓, рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡, рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ

ЁЯОп рд╕рдо्рдоाрди рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп

рдпрд╣ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рднाрдХृрдЕрдиुрдк-рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди (ICAR-CCARI) рдХो рдЧोрд╡ा рдПрд╡ं рдЕрди्рдп рддрдЯीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдХृрд╖ि рдирд╡ाрдЪाрд░, рдЯिрдХाрдК рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЙрди्рдирдпрди рдоें рджिрдП рдЧрдП рдпोрдЧрджाрди рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЧрдпा।

ЁЯзм ICAR-CCARI рдХ्рдпा рд╣ै?

ICAR-CCARI рднाрд░рддीрдп рдХृрд╖ि рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдкрд░िрд╖рдж рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдХाрд░्рдпрд░рдд рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╣ै рдЬो рддрдЯीрдп рдкाрд░िрд╕्рдеिрддिрдХी рдХे рд▓िрдП рд╕्рдеाрди-рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рдЦेрддी рд╕рдоाрдзाрди рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

ЁЯМК рдоुрдЦ्рдп рдХाрд░्рдпрдХ्рд╖ेрдд्рд░:

  • рдЦाрд░े рдкाрдиी, рдХ्рд╖ाрд░ीрдп рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рд╕рдоाрдзाрди
  • рдЬрд▓рд╡ाрдпु-рд▓рдЪीрд▓ी рдлрд╕рд▓ें
  • рдордд्рд╕्рдп, рдкрд╢ुрдкाрд▓рди, рдлрд╕рд▓ рдПрдХीрдХृрдд рдоॉрдбрд▓
  • рдЬैрд╡िрдХ рдЦेрддी рдХा рдк्рд░рдЪाрд░
  • рдХिрд╕ाрди рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг

ЁЯУМ рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдПं

  1. рдиाрд░िрдпрд▓ рд╡ рд╕ुрдкाрд░ी рдХी рдЙрди्рдирдд рдХिрд╕्рдоें – рд╕ूрдЦा рдФрд░ рдЬрд▓рднрд░ाрд╡ рдк्рд░рддिрд░ोрдзी
  2. рдЦाрд░े рдкाрдиी рдХे рд▓िрдП рдЪाрд╡рд▓ – 8-9 dS/m рд▓рд╡рдгрддा рд╕рд╣рдирд╢ीрд▓
  3. рдПрдХीрдХृрдд рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдк्рд░рдгाрд▓ी (ICFS) – рдЖрдп рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ेрддु
  4. рдЬैрд╡िрдХ рдЦेрддी – рд╡рд░्рдоी рдХрдо्рдкोрд╕्рдЯ, рдмाрдпोрдкेрд╕्рдЯीрд╕ाрдЗрдб्рд╕
  5. рдорд╣िрд▓ा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо – рдорд╢рд░ूрдо рдЙрдд्рдкाрджрди, рдХिрдЪрди рдЧाрд░्рдбрди

ЁЯМ▒ рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдХा рдорд╣рдд्рд╡

рднाрд░рдд рдХे 9 рддрдЯीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдЦेрддी рдЦाрд░े рдкाрдиी, рддूрдлाрди, рдХ्рд╖ाрд░ीрдп рдоिрдЯ्рдЯीрд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рд╕рдоाрдзाрди

ЁЯПЕ рдпрд╣ рд╕рдо्рдоाрди рдХ्рдпों рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै?

  • рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдХृрд╖ि рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХी рдоाрди्рдпрддा
  • рд╕्рдеाрдиीрдп рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХे рд╕рдоाрдзाрди рдХा рд╕рдо्рдоाрди
  • рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХो рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा

ЁЯФН 

ICAR CCARI Goa Award, рдЧोрд╡ा рдХृрд╖ि рд╕рдо्рдоाрди, рддрдЯीрдп рдХृрд╖ि рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди, Coastal Agriculture India, рдЬैрд╡िрдХ рдЦेрддी, Advance Farming Blog

ЁЯУв рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖:

рднाрдХृрдЕрдиुрдк-рд╕ीрд╕ीрдПрдЖрд░рдЖрдИ рдиे рдпрд╣ рд╕िрдж्рдз рдХिрдпा рд╣ै рдХि рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди, рдирд╡ाрдЪाрд░ рдФрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рджृрд╖्рдЯिрдХोрдгрд▓ाрднрдХाрд░ी рд╡ рдЯिрдХाрдК

"рдЬрдм рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдХिрд╕ाрди рд╕ाрде рдЖрддे рд╣ैं, рддрднी рдХृрд╖ि рдХा рднрд╡िрд╖्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╣ोрддा рд╣ै।" ЁЯМ┐

ЁЯУ▓ Advance Farming Techniques рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рдЬुрдб़े рд░рд╣िрдП – рдЬрд╣ां рдЦेрддी рд╣ै рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХे рд╕ाрде।


рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

ЁЯНК рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХा рд╕ूрдЦा рд╕ंрддрд░ा рдкрд╣ुँрдЪा рд░рд╣ा рд╣ै рд╡िрджेрд╢ рддрдХ | рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ ЁЯМН

ЁЯНК рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХा рд╕ूрдЦा рд╕ंрддрд░ा рдкрд╣ुँрдЪा рд░рд╣ा рд╣ै рд╡िрджेрд╢ рддрдХ | рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ ЁЯМН рд╕्рдеाрди: рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рдЕрдХोрд▓ा рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╕ोрдиाрд│ा рдЧांрд╡ , рдЬो рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХी рдЧोрдж рдоें рдмрд╕ा рд╣ै, рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд╕ंрддрд░े рдХी рдмेрд╣рддрд░ीрди рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै। рдпрд╣ां рдХрд░ीрдм 2000 рд╕े 3000 рдПрдХрдб़ рдоें рд╕ंрддрд░े рдХी рдЦेрддी рд╣ोрддी рд╣ै। ЁЯзк рд╕ूрдЦे рд╕ंрддрд░े рдХे рдФрд╖рдзीрдп рд╡ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ ✅ рд╣рд░्рдмрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж: рдбिрдЯॉрдХ्рд╕ рдЪाрдп, рдХाрдв़ा, рд╕िрд░рдк ✅ рдХॉрд╕्рдоेрдЯिрдХ рдЙрдж्рдпोрдЧ: рдлेрд╕ рд╕्рдХ्рд░рдм, рд╕ाрдмुрди, рдлेрд╕ рдкैрдХ ✅ рдФрд╖рдзीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░: рдЗрдо्рдпुрдиिрдЯी рдмूрд╕्рдЯрд░, рдПंрдЯीрдСрдХ्рд╕िрдбेंрдЯ рд╕рдк्рд▓िрдоेंрдЯ ✅ рдлूрдб рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी: рдХुрдХीрдЬ, рдХेрдХ, рдл्рд▓ेрд╡рд░िंрдЧ рдПрдЬेंрдЯ ✅ рдЕрд░ोрдоा рдеैрд░ेрдкी: рдкрд░рдл्рдпूрдо, рдкॉрдЯ рдкाрдЙрд░ी ЁЯУИ рд╕ूрдЦे рд╕ंрддрд░े рдХी рдиिрд░्рдпाрдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЪрдпрди: рддाрдЬे, рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдФрд░ рдмिрдиा рдЦрд░ाрдмी рд╡ाрд▓े рд╕ंрддрд░े рдЪुрдиें рдХाрдЯрдиा: рд╕ंрддрд░े рдХो 2-3 рдоिрдоी рдоोрдЯे рд╕्рд▓ाрдЗрд╕ рдоें рдХाрдЯें рд╕ूрдЦाрдиा: 50–60°C рддाрдкрдоाрди рдкрд░ 10–12 рдШंрдЯे рд╕ोрд▓рд░/рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдб्рд░ाрдпрд░ рдоें рд╕ुрдЦाрдПं рдкैрдХेрдЬिंрдЧ: рдПрдЕрд░рдЯाрдЗрдЯ рдФрд░ рдоॉрдЗрд╕्рдЪрд░-рдк्рд░ूрдл рдкाрдЙрдЪ рдоें рдкैрдХ рдХрд░ें рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди: FSSAI, APEDA, IEC рдЖрджि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें ЁЯСи‍ЁЯМ╛ рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП ...

рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा: рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдХी рдмрдб़ी рдШोрд╖рдгा, рдЬाрдиें рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी

рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा: рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдХी рдШोрд╖рдгा рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд░ाрд╣рдд рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдИ рд╣ै। рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдиे рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдоें рдЗрд╕рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдФрд░ рдмрддाрдпा рдХि рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрдЧी। рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं 1. рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा •  рдкрд╣рд▓े рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдоुрдЖрд╡рдЬा рдоिрд▓рдиे рдоें рджेрд░ी рд╣ोрддी рдеी। •  рдирдИ рдпोрдЬрдиा рдоें рдСрдирд▓ाрдЗрди рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ рд╕िрд╕्рдЯрдо рд▓ाрдпा рдЬाрдПрдЧा, рдЬिрд╕рд╕े рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЕрдкрдиे рджाрд╡ों рдХी рд╕्рдеिрддि рдХी рд░िрдпрд▓-рдЯाрдЗрдо рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी। •  рд╕рд░рдХाрд░ी рдкोрд░्рдЯрд▓ рдФрд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдФрд░ рджाрд╡ा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдЯ्рд░ैрдХ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХेрдЧा। 2. рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рджрд░ों рдоें рд╕ंрд╢ोрдзрди •  рдкिрдЫрд▓ी рдпोрдЬрдиा рдоें 1 рд░ुрдкрдпे рдоें рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рджिрдпा рдЧрдпा рдеा, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рджुрд░ुрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдеी। •  рдирдИ рдпोрдЬрдиा рдоें рд╕ंрддुрд▓िрдд рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдк्рд░рдгाрд▓ी рд▓ाрдЧू рдХी рдЬाрдПрдЧी, рдЬिрд╕рд╕े рдЕрд╕рд▓ी рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╣ी рд▓ाрдн рдоिрд▓ेрдЧा рдФрд░ рдХोрдИ рдмिрдЪौрд▓िрдпा рдлाрдпрджा рдирд╣ीं рдЙрдаा рдкाрдПрдЧा। 3. рджाрд╡े рдХे рдиिрдкрдЯाрд░े рдоें рддेрдЬी •  рдкрд╣рд▓े рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рдХ...

ЁЯМ╛ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдЪं рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рдоाрдЧे - рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдоाрдЧрдг्рдпांрд╡рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪं рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди!

ЁЯМ╛ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдЪं рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рдоाрдЧे - рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдоाрдЧрдг्рдпांрд╡рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪं рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди! ✍️ By Advance Farming Techniques ЁЯМ▒ЁЯРЫЁЯРЮ ЁЯУЕ рддाрд░ीрдЦ: 14 рдЬूрди 2025 ЁЯУН рдаिрдХाрдг:  рдЧुрд░ुрдХुंрдЬ рдоोрдЭрд░ी, рдЕрдорд░ाрд╡рддी. ЁЯФН рдЖंрджोрд▓рдиाрдЪी рдкाрд░्рд╢्рд╡рднूрдоी рдк्рд░рд╣ाрд░ рдЬрдирд╢рдХ्рддी рдкрдХ्рд╖ाрдЪे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрдгि рдЖрдорджाрд░ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдиी 8 рдЬूрди 2025 рдкाрд╕ूрди рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪ्рдпा рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдпрддेрд╡िрд░ोрдзाрдд рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ं рд╣ोрддं. рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдЖंрджोрд▓рдиाрдЪा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢ рд╣ोрддा рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдк्рд░рд╢्рдиांрд╡рд░ рддाрддрдбीрдиे рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдгे. ЁЯзС‍ЁЯМ╛ рдЖंрджोрд▓рдиाрдоाрдЧीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рдоाрдЧрдг्рдпा: рд╢ेрддрдХрд░ी рдХрд░्рдЬрдоाрдлी: 2020 рдиंрддрд░рдЪं рдХрд░्рдЬ рджेрдЦीрд▓ рдоाрдл рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпाрд╡ं. рд╡ीрдЬрдмिрд▓ рдоाрдлी: рд╢ेрддी рд╡ीрдЬेрдЪ्рдпा рдердХрдмाрдХीрд╡рд░ рджंрдбрдоुрдХ्рддी рд╡ рд╣рдл्рдд्рдпांрдордз्рдпे рднрд░рдгा. рд╕िंрдЪрди рдпंрдд्рд░рдгा: рдорд░ाрдард╡ाрдбा, рд╡िрджрд░्рднाрддीрд▓ рд╕िंрдЪрди рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдЧрддीрдиे рдкूрд░्рдг рдХрд░рдгे. рд╢ेрддрдоाрд▓ рд╣рдоीрднाрд╡: рд╣рдоीрднाрд╡ाрдд рдкाрд░рджрд░्рд╢рдХрддा рдЖрдгि рдеेрдЯ рд╡िрдХ्рд░ीрдЪी рд╕ंрдзी. рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиांрдЪी рдЕंрдорд▓рдмрдЬाрд╡рдгी: рдкीрдПрдо рдХिрд╕ाрди, рдорд╣ाрдбीрдмीрдЯी, рдЛрддू рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиांрдордз्рдпे рд╕ुрдзाрд░рдгा. ЁЯдЭ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдЙрдж्рдпोрдЧрдоंрдд्рд░ी рдЙрджрдп рд╕ाрдоंрдд рдпांрдиी 14 рдЬूрди рд░ोрдЬी рдЙрдкोрд╖рдгрд╕्...