рд╕ीрдзे рдоुрдЦ्рдп рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдкрд░ рдЬाрдПं

ЁЯМз️ рдмрд░рд╕ाрдд рдоें рд╕рдм्рдЬ़िрдпों рдХो рд░ोрдЧों рд╕े рдХैрд╕े рдмрдЪाрдПं? рдЖрд╕ाрди рдЯिрдк्рд╕ рдФрд░ рдЙрдкाрдп ЁЯежЁЯНЕ


Writer: Advance Farming Techniques ЁЯМ▒ЁЯРЫЁЯРЮ


ЁЯУМ рдмрд░рд╕ाрдд рдХा рдоौрд╕рдо: рдПрдХ рдЪुрдиौрддी рдФрд░ рдЕрд╡рд╕рд░ рджोрдиों

рдмрд░рд╕ाрдд рдХे рдоौрд╕рдо рдоें рд╕рдм्рдЬ़िрдпों рдХी рдлрд╕рд▓ों рдкрд░ рдлंрдЧрд▓, рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрд▓ рдФрд░ рд╡ाрдпрд░рд▓ рд░ोрдЧों рдХा рдЦрддрд░ा рдХाрдлी рдмрдв़ рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдзिрдХ рдирдоी, рдЧंрджрдЧी рдФрд░ рдЬрд▓рднрд░ाрд╡ рд╕े рдлрд╕рд▓ें рдЬрд▓्рджी рд╕ंрдХ्рд░рдоिрдд рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП, рд╕рдордп рд░рд╣рддे рдмрдЪाрд╡ рдХे рдЙрдкाрдп рдЬрд░ूрд░ी рд╣ैं।


1. ЁЯМ▒ рд╕्рд╡рд╕्рде рдФрд░ рдк्рд░рдоाрдгिрдд рдмीрдЬ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ

  • Fungal infection рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рдмीрдЬ рдХो Trichoderma viride рдпा Carbendazim рд╕े рдЙрдкрдЪाрд░िрдд рдХрд░ें।
  • рдмीрдЬ рд╣рдоेрд╢ा рдк्рд░рдоाрдгिрдд рд╕्рд░ोрдд рд╕े рд╣ी рд▓ें।

2. ЁЯз╣ рдЦेрдд рдоें рд╕рдлाрдИ рдФрд░ рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ी рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा

  • рдЦेрдд рдоें рдкुрд░ाрдиे рдкौрдзे рдФрд░ рдЦрд░рдкрддрд╡ाрд░ рд╣рдЯाрдПं।
  • рдкाрдиी рд░ुрдХрдиे рд╕े рдмрдЪाрдПं рддाрдХि рдлрдлूंрджी рдФрд░ рдЬрдб़ рд╕рдб़рди рдЬैрд╕ी рд╕рдорд╕्рдпाрдПं рди рд╣ों।
  • Raised bed рдпा рдХ्рдпाрд░ी рдмрдиाрдХрд░ рдЦेрддी рдХрд░ें।

3. ЁЯНГ рдиीрдо рдЦрд▓ी рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ें

  • рдиीрдо рдЦрд▓ी рдПрдХ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЬैрд╡िрдХ рдХीрдЯрдиाрд╢рдХ рд╣ै।
  • рдк्рд░рддि рдПрдХрдб़ 1-2 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓ рдиीрдо рдЦрд▓ी рдоिрдЯ्рдЯी рдоें рдоिрд▓ाрдПं।
  • рдпрд╣ рдЬрдб़ों рдХो рдордЬрдмूрдд рдмрдиाрддा рд╣ै рдФрд░ Soil Health рдмेрд╣рддрд░ рдХрд░рддा рд╣ै।

4. ЁЯТЙ рд░ोрдЧрдиाрд╢рдХ рджрд╡ाрдУं рдХा рд╕рдордп рдкрд░ рдЫिрдб़рдХाрд╡

рд╕рдм्рдЬ़िрдпों рдХो рдлंрдЧрд▓ рдФрд░ рдмैрдХ्рдЯीрд░िрдпрд▓ рд░ोрдЧों рд╕े рдмрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рди рджрд╡ाрдПं рдлाрдпрджेрдоंрдж рд╣ैं:

  • Trichoderma viride – рдоृрджा рдЬрдиिрдд рдлрдлूंрджी рдХे рд▓िрдП
  • Mancozeb – рдкрдд्рддिрдпों рдХी рдЭुрд▓рд╕ा рдмीрдоाрд░ी рдХे рд▓िрдП
  • Copper Oxychloride – Leaf spot рдФрд░ Anthracnose рдХे рд▓िрдП
  • Neem oil (1500 PPM) – рдХीрдЯ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдХे рд▓िрдП

5. ЁЯФН рдлрд╕рд▓ рдХा рдиिрдпрдоिрдд рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг

  • рд╣рд░ 2-3 рджिрди рдоें рдлрд╕рд▓ рдХी рдкрдд्рддिрдпों рдФрд░ рдЬрдб़ों рдХा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХрд░ें।
  • рд╢ुрд░ुрдЖрддी рд▓рдХ्рд╖рдг рджिрдЦрддे рд╣ी рддुрд░ंрдд рдЬैрд╡िрдХ рдпा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЙрдкाрдп рдЕрдкрдиाрдПं।

6. ЁЯМ╛ рдмрд░рд╕ाрдд рдоें рдЙрдЧाрдИ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдм्рдЬ़िрдпाँ

  • рднिंрдбी
  • рдЯрдоाрдЯрд░
  • рдмैंрдЧрди
  • рдоिрд░्рдЪ
  • рд▓ौрдХी, рдХрд░ेрд▓ा, рддोрд░рдИ

рд╕ुрдЭाрд╡: рдЗрди рд╕рдм्рдЬिрдпों рдХी рдЦेрддी рдХрд░рддे рд╕рдордп рдб्рд░िрдк рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдорд▓्рдЪिंрдЧ рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдкрд░िрдгाрдо рдоिрд▓рддे рд╣ैं।


✅ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдмрд░рд╕ाрдд рдХे рдоौрд╕рдо рдоें рдлрд╕рд▓ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдПрдХ рдЪुрдиौрддी рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдЗрди рдЖрд╕ाрди рдЙрдкाрдпों рд╕े рдХिрд╕ाрди рднाрдИ рдЕрдкрдиी рдлрд╕рд▓ों рдХो рд░ोрдЧों рд╕े рдмрдЪा рд╕рдХрддे рд╣ैं рдФрд░ 30-40% рддрдХ рдЬ्рдпाрджा рдЙрдд्рдкाрджрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдЬाрдирдХाрд░ी рдЕрдкрдиाрдХрд░ рдЖрдк рдХрдо рд▓ाрдЧрдд рдоें рдЬ्рдпाрджा рдоुрдиाрдлा рдкा рд╕рдХрддे рд╣ैं।

ЁЯУв рдХृрдкрдпा рдЗрд╕ рдЬाрдирдХाрд░ी рдХो рдЕрдзिрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХिрд╕ाрди рднाрдЗрдпों рддрдХ рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें। рдЖрдкрдХा рдПрдХ рдХрджрдо рдХिрд╕ी рдФрд░ рдХी рдлрд╕рд▓ рдмрдЪा рд╕рдХрддा рд╣ै। ЁЯМ╛


✍️ Writer: Advance Farming Techniques ЁЯМ▒ЁЯРЫЁЯРЮ

ЁЯУ▓ рдм्рд▓ॉрдЧ рд▓िंрдХ: http://advancefarmingtechniques.blogspot.com

рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ

рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

ЁЯНК рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХा рд╕ूрдЦा рд╕ंрддрд░ा рдкрд╣ुँрдЪा рд░рд╣ा рд╣ै рд╡िрджेрд╢ рддрдХ | рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ ЁЯМН

ЁЯНК рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХा рд╕ूрдЦा рд╕ंрддрд░ा рдкрд╣ुँрдЪा рд░рд╣ा рд╣ै рд╡िрджेрд╢ рддрдХ | рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ ЁЯМН рд╕्рдеाрди: рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рдЕрдХोрд▓ा рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╕ोрдиाрд│ा рдЧांрд╡ , рдЬो рд╕ाрддрдкुрдб़ा рдХी рдЧोрдж рдоें рдмрд╕ा рд╣ै, рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд╕ंрддрд░े рдХी рдмेрд╣рддрд░ीрди рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै। рдпрд╣ां рдХрд░ीрдм 2000 рд╕े 3000 рдПрдХрдб़ рдоें рд╕ंрддрд░े рдХी рдЦेрддी рд╣ोрддी рд╣ै। ЁЯзк рд╕ूрдЦे рд╕ंрддрд░े рдХे рдФрд╖рдзीрдп рд╡ рдФрдж्рдпोрдЧिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ ✅ рд╣рд░्рдмрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж: рдбिрдЯॉрдХ्рд╕ рдЪाрдп, рдХाрдв़ा, рд╕िрд░рдк ✅ рдХॉрд╕्рдоेрдЯिрдХ рдЙрдж्рдпोрдЧ: рдлेрд╕ рд╕्рдХ्рд░рдм, рд╕ाрдмुрди, рдлेрд╕ рдкैрдХ ✅ рдФрд╖рдзीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░: рдЗрдо्рдпुрдиिрдЯी рдмूрд╕्рдЯрд░, рдПंрдЯीрдСрдХ्рд╕िрдбेंрдЯ рд╕рдк्рд▓िрдоेंрдЯ ✅ рдлूрдб рдЗंрдбрд╕्рдЯ्рд░ी: рдХुрдХीрдЬ, рдХेрдХ, рдл्рд▓ेрд╡рд░िंрдЧ рдПрдЬेंрдЯ ✅ рдЕрд░ोрдоा рдеैрд░ेрдкी: рдкрд░рдл्рдпूрдо, рдкॉрдЯ рдкाрдЙрд░ी ЁЯУИ рд╕ूрдЦे рд╕ंрддрд░े рдХी рдиिрд░्рдпाрдд рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдЪрдпрди: рддाрдЬे, рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдФрд░ рдмिрдиा рдЦрд░ाрдмी рд╡ाрд▓े рд╕ंрддрд░े рдЪुрдиें рдХाрдЯрдиा: рд╕ंрддрд░े рдХो 2-3 рдоिрдоी рдоोрдЯे рд╕्рд▓ाрдЗрд╕ рдоें рдХाрдЯें рд╕ूрдЦाрдиा: 50–60°C рддाрдкрдоाрди рдкрд░ 10–12 рдШंрдЯे рд╕ोрд▓рд░/рдЗрд▓ेрдХ्рдЯ्рд░िрдХ рдб्рд░ाрдпрд░ рдоें рд╕ुрдЦाрдПं рдкैрдХेрдЬिंрдЧ: рдПрдЕрд░рдЯाрдЗрдЯ рдФрд░ рдоॉрдЗрд╕्рдЪрд░-рдк्рд░ूрдл рдкाрдЙрдЪ рдоें рдкैрдХ рдХрд░ें рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрд╢рди: FSSAI, APEDA, IEC рдЖрджि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें ЁЯСи‍ЁЯМ╛ рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП ...

рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा: рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдХी рдмрдб़ी рдШोрд╖рдгा, рдЬाрдиें рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी

рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдоें рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा: рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдХी рдШोрд╖рдгा рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд░ाрд╣рдд рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдИ рд╣ै। рдХृрд╖ि рдоंрдд्рд░ी рдоाрдгिрдХрд░ाрд╡ рдХोрдХाрдЯे рдиे рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдоें рдЗрд╕рдХी рдШोрд╖рдгा рдХी рдФрд░ рдмрддाрдпा рдХि рдпрд╣ рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдкाрд░рджрд░्рд╢ी рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрдЧी। рдирдИ рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा рдХी рдоुрдЦ्рдп рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдПं 1. рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдЕрдзिрдХ рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा •  рдкрд╣рд▓े рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдмीрдоा рдХंрдкрдиिрдпों рд╕े рдоुрдЖрд╡рдЬा рдоिрд▓рдиे рдоें рджेрд░ी рд╣ोрддी рдеी। •  рдирдИ рдпोрдЬрдиा рдоें рдСрдирд▓ाрдЗрди рдоॉрдиिрдЯрд░िंрдЧ рд╕िрд╕्рдЯрдо рд▓ाрдпा рдЬाрдПрдЧा, рдЬिрд╕рд╕े рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЕрдкрдиे рджाрд╡ों рдХी рд╕्рдеिрддि рдХी рд░िрдпрд▓-рдЯाрдЗрдо рдЬाрдирдХाрд░ी рдоिрд▓ेрдЧी। •  рд╕рд░рдХाрд░ी рдкोрд░्рдЯрд▓ рдФрд░ рдоोрдмाрдЗрд▓ рдРрдк рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдЖрд╡ेрджрди рдФрд░ рджाрд╡ा рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХो рдЯ्рд░ैрдХ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХेрдЧा। 2. рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рджрд░ों рдоें рд╕ंрд╢ोрдзрди •  рдкिрдЫрд▓ी рдпोрдЬрдиा рдоें 1 рд░ुрдкрдпे рдоें рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рджिрдпा рдЧрдпा рдеा, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХा рджुрд░ुрдкрдпोрдЧ рд╣ोрдиे рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдеी। •  рдирдИ рдпोрдЬрдиा рдоें рд╕ंрддुрд▓िрдд рдк्рд░ीрдоिрдпрдо рдк्рд░рдгाрд▓ी рд▓ाрдЧू рдХी рдЬाрдПрдЧी, рдЬिрд╕рд╕े рдЕрд╕рд▓ी рдХिрд╕ाрдиों рдХो рд╣ी рд▓ाрдн рдоिрд▓ेрдЧा рдФрд░ рдХोрдИ рдмिрдЪौрд▓िрдпा рдлाрдпрджा рдирд╣ीं рдЙрдаा рдкाрдПрдЧा। 3. рджाрд╡े рдХे рдиिрдкрдЯाрд░े рдоें рддेрдЬी •  рдкрд╣рд▓े рдХी рдпोрдЬрдиाрдУं рдоें рдХ...

ЁЯМ╛ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдЪं рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рдоाрдЧे - рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдоाрдЧрдг्рдпांрд╡рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪं рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди!

ЁЯМ╛ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдЪं рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рдоाрдЧे - рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдоाрдЧрдг्рдпांрд╡рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪं рдЖрд╢्рд╡ाрд╕рди! ✍️ By Advance Farming Techniques ЁЯМ▒ЁЯРЫЁЯРЮ ЁЯУЕ рддाрд░ीрдЦ: 14 рдЬूрди 2025 ЁЯУН рдаिрдХाрдг:  рдЧुрд░ुрдХुंрдЬ рдоोрдЭрд░ी, рдЕрдорд░ाрд╡рддी. ЁЯФН рдЖंрджोрд▓рдиाрдЪी рдкाрд░्рд╢्рд╡рднूрдоी рдк्рд░рд╣ाрд░ рдЬрдирд╢рдХ्рддी рдкрдХ्рд╖ाрдЪे рдк्рд░рдоुрдЦ рдЖрдгि рдЖрдорджाрд░ рдмрдЪ्рдЪू рдХрдбू рдпांрдиी 8 рдЬूрди 2025 рдкाрд╕ूрди рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдЪ्рдпा рдиिрд╖्рдХ्рд░िрдпрддेрд╡िрд░ोрдзाрдд рдЕрди्рдирдд्рдпाрдЧ рдЙрдкोрд╖рдг рд╕ुрд░ू рдХेрд▓ं рд╣ोрддं. рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдЖंрджोрд▓рдиाрдЪा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢ рд╣ोрддा рд╢ेрддрдХрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдк्рд░рд╢्рдиांрд╡рд░ рддाрддрдбीрдиे рдиिрд░्рдгрдп рдШेрдгे. ЁЯзС‍ЁЯМ╛ рдЖंрджोрд▓рдиाрдоाрдЧीрд▓ рдк्рд░рдоुрдЦ рдоाрдЧрдг्рдпा: рд╢ेрддрдХрд░ी рдХрд░्рдЬрдоाрдлी: 2020 рдиंрддрд░рдЪं рдХрд░्рдЬ рджेрдЦीрд▓ рдоाрдл рдХрд░рдг्рдпाрдд рдпाрд╡ं. рд╡ीрдЬрдмिрд▓ рдоाрдлी: рд╢ेрддी рд╡ीрдЬेрдЪ्рдпा рдердХрдмाрдХीрд╡рд░ рджंрдбрдоुрдХ्рддी рд╡ рд╣рдл्рдд्рдпांрдордз्рдпे рднрд░рдгा. рд╕िंрдЪрди рдпंрдд्рд░рдгा: рдорд░ाрдард╡ाрдбा, рд╡िрджрд░्рднाрддीрд▓ рд╕िंрдЪрди рдк्рд░рдХрд▓्рдк рдЧрддीрдиे рдкूрд░्рдг рдХрд░рдгे. рд╢ेрддрдоाрд▓ рд╣рдоीрднाрд╡: рд╣рдоीрднाрд╡ाрдд рдкाрд░рджрд░्рд╢рдХрддा рдЖрдгि рдеेрдЯ рд╡िрдХ्рд░ीрдЪी рд╕ंрдзी. рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиांрдЪी рдЕंрдорд▓рдмрдЬाрд╡рдгी: рдкीрдПрдо рдХिрд╕ाрди, рдорд╣ाрдбीрдмीрдЯी, рдЛрддू рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиांрдордз्рдпे рд╕ुрдзाрд░рдгा. ЁЯдЭ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдХрдбूрди рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा рдЙрдж्рдпोрдЧрдоंрдд्рд░ी рдЙрджрдп рд╕ाрдоंрдд рдпांрдиी 14 рдЬूрди рд░ोрдЬी рдЙрдкोрд╖рдгрд╕्...