рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП 10 рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдХрджрдо
рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп (Agribusiness) рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиा рдПрдХ рд▓ाрднрджाрдпрдХ рдФрд░ рд╕्рдеाрдпी рдЙрдж्рдпрдо рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдпोрдЬрдиा рдФрд░ рд░рдгрдиीрддि рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै। рдпрджि рдЖрдк рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो рдЗрди 10 рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХрджрдоों рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░ें:
1. рдЙрдЪिрдд рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХा рдЪрдпрди рдХрд░ें
рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं, рдЬैрд╕े рдХि:
- рдЬैрд╡िрдХ рдЦेрддी (Organic Farming)
- рджुрдЧ्рдз рдЙрдд्рдкाрджрди (Dairy Farming)
- рдкोрд▓्рдЯ्рд░ी рдлाрд░्рдоिंрдЧ (Poultry Farming)
- рдмाрдЧрд╡ाрдиी (Horticulture)
- рдордд्рд╕्рдп рдкाрд▓рди (Fish Farming)
рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े, рдЕрдкрдиे рдХौрд╢рд▓, рд░ुрдЪि рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рдХी рдоांрдЧ рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рд╕рд╣ी рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдЪुрдиें।
2. рдмाрдЬाрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдХрд░ें
рдЖрдк рдЬो рднी рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрдж рдпा рд╕ेрд╡ा рджेрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рдЙрд╕рдХी рдмाрдЬाрд░ рдоें рдоांрдЧ рдХैрд╕ी рд╣ै, рдЗрд╕рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░ें। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП:
✔ рдк्рд░рддिрд╕्рдкрд░्рдзिрдпों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ें।
✔ рдЙрдкрднोрдХ्рддाрдУं рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХो рд╕рдордЭें।
✔ рдмाрдЬाрд░ рдоें рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд╕ंрднाрд╡िрдд рд░ाрд╕्рддे рдЦोрдЬें।
3. рдмिрдЬрдиेрд╕ рдк्рд▓ाрди рдмрдиाрдПं
рдПрдХ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдПं, рдЬिрд╕рдоें рдпे рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ो:
- рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп
- рдиिрд╡ेрд╢ рдФрд░ рдЦрд░्рдЪों рдХा рдЕрдиुрдоाрди
- рд▓ाрдн рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं
- рд╡िрдкрдгрди рд░рдгрдиीрддि (Marketing Strategy)
рдЕрдЪ्рдЫी рдпोрдЬрдиा рд╕े рдЖрдкрдХो рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдХो рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдоें рднी рдорджрдж рдоिрд▓ेрдЧी।
4. рднूрдоि рдФрд░ рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ें
рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рднूрдоि рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП:
✔ рдЬрдоीрди рдЦрд░ीрджें рдпा рдХिрд░ाрдП рдкрд░ рд▓ें।
✔ рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХी рдЬांрдЪ рдХрд░ें।
✔ рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдЬрд▓ рд╕्рд░ोрддों рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзрддा рджेрдЦें।
5. рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдФрд░ рдкрд░рдоिрдЯ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें
рднाрд░рдд рдоें рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХुрдЫ рд╕рд░рдХाрд░ी рдЕрдиुрдорддि рдФрд░ рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддे рд╣ैं, рдЬैрд╕े:
✔ рдЦाрдж्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ (FSSAI)
✔ MSME рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди
✔ рдЯ्рд░ेрдб рд▓ाрдЗрд╕ेंрд╕
✔ рдЬैрд╡िрдХ рдк्рд░рдоाрдгрдкрдд्рд░ (рдпрджि рдЖрдк рдСрд░्рдЧेрдиिрдХ рдЦेрддी рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं)
6. рдкूंрдЬी рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ें
рдмिрдЬрдиेрд╕ рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкैрд╕े рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ोрдЧी। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП:
✔ рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдФрд░ рдЕрдиुрджाрдиों рдХा рд▓ाрдн рд▓ें (PM-Kisan, NABARD рдпोрдЬрдиाрдПं рдЖрджि)।
✔ рдмैंрдХ рд▓ोрди рдФрд░ рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें।
✔ рдиिрд╡ेрд╢рдХों рдпा рд╕ाрдЭेрджाрд░ों рд╕े рдлंрдбिंрдЧ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें।
7. рдЖрдзुрдиिрдХ рдХृрд╖ि рддрдХрдиीрдХों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें
рдЙрди्рдирдд рддрдХрдиीрдХों рд╕े рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ोрдЧी। рдЬैрд╕े:
- рдб्рд░िрдк рдЗрд░िрдЧेрд╢рди рдФрд░ рд╕्рдк्рд░िंрдХрд▓рд░ рд╕िрд╕्рдЯрдо
- рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж рдФрд░ рдХीрдЯрдиाрд╢рдХों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ
- рдЖрдзुрдиिрдХ рдЧ्рд░ीрдирд╣ाрдЙрд╕ рдФрд░ рдкॉрд▓ीрд╣ाрдЙрд╕ рддрдХрдиीрдХ
8. рдоाрд░्рдХेрдЯिंрдЧ рдФрд░ рдмिрдХ्рд░ी рд░рдгрдиीрддि рдЕрдкрдиाрдПं
рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рдкाрдж рдХो рдмाрдЬाрд░ рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рд░рдгрдиीрддि рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।
✔ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдФрд░ рдСрдлрд▓ाрдЗрди рджोрдиों рдоाрдз्рдпрдоों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░ें।
✔ рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा, рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдФрд░ рдИ-рдХॉрдорд░्рд╕ рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо рдкрд░ рдЙрдд्рдкाрдж рдмेрдЪें।
✔ рдеोрдХ рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рдФрд░ рдЦुрджрд░ा рд╡िрдХ्рд░ेрддाрдУं рд╕े рд╕ंрдкрд░्рдХ рдХрд░ें।
9. рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдФрд░ рдм्рд░ांрдбिंрдЧ рдкрд░ рдз्рдпाрди рджें
✔ рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рдкाрдж рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдЙрдЪ्рдЪ рд╕्рддрд░ рдХी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।
✔ рдкैрдХेрдЬिंрдЧ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдФрд░ рдЯिрдХाрдК рд╣ो।
✔ рдЕрдкрдиे рдм्рд░ांрдб рдХा рдк्рд░рдЪाрд░-рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХрд░ें рддाрдХि рд▓ोрдЧ рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рдкाрдж рдХो рдкрд╣рдЪाрдиें।
10. рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдФрд░ рдЕрдиुрджाрдиों рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаाрдПं
рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдпोрдЬрдиाрдПं рдЪрд▓ाрддी рд╣ै, рдЬैрд╕े:
✔ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдХिрд╕ाрди рд╕рдо्рдоाрди рдиिрдзि (PM-Kisan)
✔ рдХृрд╖ि рдЙрдкрдХрд░рдг рд╕рдм्рд╕िрдбी рдпोрдЬрдиाрдПं
✔ рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा (PMFBY)
рдЗрди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХी рдорджрдж рд╕े рдЖрдк рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХो рддेрдЬी рд╕े рдмрдв़ा рд╕рдХрддे рд╣ैं।
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдоें рдЕрдкाрд░ рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдпोрдЬрдиा рдФрд░ рдЖрдзुрдиिрдХ рддрдХрдиीрдХों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдпрджि рдЖрдк рдЗрди 10 рдХрджрдоों рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХрд░ेंрдЧे, рддो рдиिрд╢्рдЪिрдд рд░ूрдк рд╕े рдЖрдк рд╕рдлрд▓рддा рдХी рдУрд░ рдмрдв़ेंрдЧे।
рдЕрдЧрд░ рдЖрдкрдХो рдпрд╣ рдм्рд▓ॉрдЧ рдкрд╕ंрдж рдЖрдпा рд╣ो рддो рдЗрд╕े рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें рдФрд░ рдЕрдкрдиी рд░ाрдп рдХрдоेंрдЯ рдоें рдмрддाрдПं!
рдХ्рдпा рдЖрдк рдХिрд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖ рдХृрд╖ि рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдкрд░ рд╡िрд╕्рддृрдд рдЬाрдирдХाрд░ी рдЪाрд╣рддे рд╣ैं? рдХрдоेंрдЯ рдХрд░ें!
рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं:
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें