सीधे मुख्य सामग्री पर जाएं

तुडतुडे (jassid)संपूर्ण माहिती व नियंत्रण 🌱🌾🐞

तुडतुडे फिकट हिरव्या रंगाचे असून, पाचरीच्या आकाराचे असतात. त्यांची लांबी तीन ते चार मि.मी. लांब असते. तुडतुड्यांच्या पिल्लांना पंख नसतात. मात्र पूर्ण वाढलेल्या तुडतुड्यांना पंख असतात. समोरच्या पंखावर एकेक काळा ठिपका असतो. डोक्‍याच्या भागावर दोन काळे ठिपके असतात. ते नेहमी तिरके चालतात व चटकन उडी मारतात.


जीवनक्रम :-

 मादी तुडतुडे पानांच्या ग्रंथीमध्ये एक एक अशी अंडी घालते. एक मादी तिच्या जीवनकाळात 30 अंडी घालू शकते, यातून चार-11 दिवसांत पिल्ले बाहेर पडतात. पिल्लांची वाढ सात-12 दिवसांत पूर्ण होऊन प्रौढांमध्ये रूपांतर होते. 

नुकसानीचा प्रकार :-

तुडतुड्यांचे प्रौढ आणि पिल्ले पानांच्या खालच्या बाजूने राहून सोंडेने त्यातील रस शोषण करतात. त्यामुळे पिकाची वाढ खुंटते. तुडतुडे स्वतःच्या शरीराद्वारे मधासारखा चिकट पदार्थ सोडतात. त्यावर कॅप्नोडियम नावाची काळी बुरशी वाढते. त्याचा झाडाच्या अन्न तयार करण्याच्या प्रक्रियेवर विपरीत परिणाम होतो.
अधूनमधून होणारा हलकासा पाऊस, उष्ण व दमट हवामान, कमी सूर्यप्रकाश दीर्घकाळ राहिल्यास या किडीचा प्रादुर्भाव झपाट्याने वाढतो. जास्त प्रादुर्भाव झाल्यास अशी पाने प्रथम कडेने पिवळसर होऊन नंतर तपकिरी रंगाची होतात व संपूर्ण पाने लाल तांबडी होऊन त्यांच्या कडा मुरगळतात. अशा झाडांना पात्या, फुले आणि बोंडे फारच कमी प्रमाणात लागतात. संपूर्ण प्रादुर्भावग्रस्त झाडे वाळू शकतात. बऱ्याचदा किडींचा प्रादुर्भाव "लाल्या' विकृतीसोबत आढळून येतो. त्यामुळे नुकसानीची तीव्रता वाढते व शेतकरी "लाल्या' समजून वेगळीच उपाययोजना करतात.
प्रतिबंधत्मक उपाय :-

• पिकाचे नियमित सर्वेक्षण करावे.
• प्रतिकारक किंवा सहनशील वाण वापरा (बाजारात बरेच वाण उपलब्ध आहेत).
• शिफारशीनुसार खताची मात्रा द्यावी.
• नत्राचा अतिरिक्त वापर टाळावा.
आपल्या पिकावर अशी काही लक्षणे दिसतील :- 

• पाने पिवळसर आणि वरच्या बाजुला गोळा होतात. 
• नंतरच्या टप्प्यांवर कडांपासुन तपकिरी रंगहीनता सुरु होते.
• वाळलेले पान गळतात.
• वाढ खुंटते.
नियंत्रणाचे उपाय :- 

जैविक नियंत्रण :- 

सामान्य हिरवे लेसविंग (क्रिसोपेर्ला कार्निया), ओरियस किंवा जिओकॉरीसच्या प्रजाती, कॉसिनेलिडसच्या आणि कोळ्यांच्या काही प्रजाती हे तुडतुड्याचे नेहमीचे भक्षक आहेत. त्या प्रजातींचा वापर करा आणि साधारणपणे कीटकनाशकांचा वापर टाळा. पहिले लक्षण दिसताच स्पिनोसॅड (०.३५ मि.ली./ली) वापरा.

रासायनिक उपाय :-

बाजारात उपलब्ध असलेल्या संकरित वाणांकरिता इमिडाक्‍लोप्रीड 70 डब्ल्यू.एस. पाच ते सात ग्रॅम प्रति कि.ग्रॅ. बियाणे याप्रमाणे बीजप्रक्रिया केली असल्यामुळे 30 दिवसांपर्यंत तुडतुड्यांच्या प्रादुर्भावापासून संरक्षण होण्यास मदत होते. त्यामुळे नंतर कपाशीवर इमिडाक्‍लोप्रीड घटक असलेल्या कीडनाशकाची फवारणी टाळावी.
दोन-तीन तुडतुडे प्रति पान आढळून आल्यास 20 ग्रॅम ऍसिफेट (75 एस.पी.) किंवा चार ग्रॅम ऍसिटामिप्रीड (20 एस.पी.) किंवा चार ग्रॅम थायामेथॉक्‍झाम (25 डब्ल्यू.जी.) प्रति 10 लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

टिप्पणियाँ

इस ब्लॉग से लोकप्रिय पोस्ट

🍊 सातपुड़ा का सूखा संतरा पहुँचा रहा है विदेश तक | किसानों के लिए सुनहरा अवसर 🌍

🍊 सातपुड़ा का सूखा संतरा पहुँचा रहा है विदेश तक | किसानों के लिए सुनहरा अवसर 🌍 स्थान: महाराष्ट्र के अकोला जिले में स्थित सोनाळा गांव , जो सातपुड़ा की गोद में बसा है, वर्षों से संतरे की बेहतरीन गुणवत्ता के लिए प्रसिद्ध है। यहां करीब 2000 से 3000 एकड़ में संतरे की खेती होती है। 🧪 सूखे संतरे के औषधीय व औद्योगिक उपयोग ✅ हर्बल उत्पाद: डिटॉक्स चाय, काढ़ा, सिरप ✅ कॉस्मेटिक उद्योग: फेस स्क्रब, साबुन, फेस पैक ✅ औषधीय क्षेत्र: इम्युनिटी बूस्टर, एंटीऑक्सिडेंट सप्लिमेंट ✅ फूड इंडस्ट्री: कुकीज, केक, फ्लेवरिंग एजेंट ✅ अरोमा थैरेपी: परफ्यूम, पॉट पाउरी 📈 सूखे संतरे की निर्यात प्रक्रिया चयन: ताजे, परिपक्व और बिना खराबी वाले संतरे चुनें काटना: संतरे को 2-3 मिमी मोटे स्लाइस में काटें सूखाना: 50–60°C तापमान पर 10–12 घंटे सोलर/इलेक्ट्रिक ड्रायर में सुखाएं पैकेजिंग: एअरटाइट और मॉइस्चर-प्रूफ पाउच में पैक करें सर्टिफिकेशन: FSSAI, APEDA, IEC आदि प्राप्त करें 👨‍🌾 किसानों के लिए ...

महाराष्ट्र में नई फसल बीमा योजना: कृषि मंत्री माणिकराव कोकाटे की बड़ी घोषणा, जानें पूरी जानकारी

महाराष्ट्र में नई फसल बीमा योजना: कृषि मंत्री माणिकराव कोकाटे की घोषणा महाराष्ट्र सरकार ने किसानों को राहत देने के लिए एक नई फसल बीमा योजना शुरू करने की योजना बनाई है। कृषि मंत्री माणिकराव कोकाटे ने विधानसभा में इसकी घोषणा की और बताया कि यह योजना किसानों के लिए अधिक पारदर्शी और प्रभावी होगी। नई फसल बीमा योजना की मुख्य विशेषताएं 1. किसानों के लिए अधिक पारदर्शिता •  पहले की योजनाओं में किसानों को बीमा कंपनियों से मुआवजा मिलने में देरी होती थी। •  नई योजना में ऑनलाइन मॉनिटरिंग सिस्टम लाया जाएगा, जिससे किसानों को अपने दावों की स्थिति की रियल-टाइम जानकारी मिलेगी। •  सरकारी पोर्टल और मोबाइल ऐप के माध्यम से आवेदन और दावा प्रक्रिया को ट्रैक किया जा सकेगा। 2. प्रीमियम दरों में संशोधन •  पिछली योजना में 1 रुपये में फसल बीमा दिया गया था, लेकिन इसका दुरुपयोग होने की संभावना थी। •  नई योजना में संतुलित प्रीमियम प्रणाली लागू की जाएगी, जिससे असली किसानों को ही लाभ मिलेगा और कोई बिचौलिया फायदा नहीं उठा पाएगा। 3. दावे के निपटारे में तेजी •  पहले की योजनाओं में क...

🌾 बच्चू कडू यांचं अन्नत्याग उपोषण मागे - शेतकऱ्यांच्या मागण्यांवर राज्य सरकारचं आश्वासन!

🌾 बच्चू कडू यांचं अन्नत्याग उपोषण मागे - शेतकऱ्यांच्या मागण्यांवर राज्य सरकारचं आश्वासन! ✍️ By Advance Farming Techniques 🌱🐛🐞 📅 तारीख: 14 जून 2025 📍 ठिकाण:  गुरुकुंज मोझरी, अमरावती. 🔍 आंदोलनाची पार्श्वभूमी प्रहार जनशक्ती पक्षाचे प्रमुख आणि आमदार बच्चू कडू यांनी 8 जून 2025 पासून राज्य सरकारच्या निष्क्रियतेविरोधात अन्नत्याग उपोषण सुरू केलं होतं. त्यांच्या आंदोलनाचा मुख्य उद्देश होता शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांवर तातडीने निर्णय घेणे. 🧑‍🌾 आंदोलनामागील प्रमुख मागण्या: शेतकरी कर्जमाफी: 2020 नंतरचं कर्ज देखील माफ करण्यात यावं. वीजबिल माफी: शेती वीजेच्या थकबाकीवर दंडमुक्ती व हफ्त्यांमध्ये भरणा. सिंचन यंत्रणा: मराठवाडा, विदर्भातील सिंचन प्रकल्प गतीने पूर्ण करणे. शेतमाल हमीभाव: हमीभावात पारदर्शकता आणि थेट विक्रीची संधी. सरकारी योजनांची अंमलबजावणी: पीएम किसान, महाडीबीटी, ऋतू सुरक्षा योजनांमध्ये सुधारणा. 🤝 राज्य सरकारकडून प्रतिक्रिया उद्योगमंत्री उदय सामंत यांनी 14 जून रोजी उपोषणस्...